Dün bu köşede Sayın Başbakan’ın seçim sonrası ilk grup toplantısında yaptığı konuşmada üzerinde en hassasiyetle ve içtenlikle durduğu konuyu masaya yatırmıştık. Drina Köprüsü’nden ilhamla işgal altında bile yapılamayacak tahribatın ne yazık ki bizzat kendi insanımız eliyle yapıldığına şahit olmanın derin ıstırabını paylaşmak istemiştik. Konuşmanın ve iyi niyet temennilerinin ötesinde kararlı bir tutum sergilenmesi icap ediyor bu dönemde…
Daha fazla tahribatın gerçekleşmemesi için…
Bu yüzden dün açıklayacağımızı duyurduğumuz şehircilikle ilgili bir hizmet içi eğitim ve çalıştaylar silsilesi kaçınılmaz gözüküyor. Gerekirse bu konulardaki uzmanları da yazarız. Türkiye tahmin edilenden daha fazla bilgi ve tecrübeye sahiptir.
Sayın Başbakan:
Bize ayıracağınız kısa zaman diliminde başlıca üç konuyu masaya yatırmak istiyoruz:
1.Seçimler geldi geçti ve ilk toplantıda yaptığınız konuşmada şehirlerin tarihi dokusu üzerine nasıl hassasiyet gösterdiğinize şahit olduk. Belli ki artık Şehir ve Çevre bilinci yüksek bir belediyecilik kaçınılmaz olmalıdır. Zât-ı âlileriniz eğer bu konuda bilgi ve estetik bakımdan yeniden öncü olursa, gerçekten bundan sonraki belediyecilik ve mahallî yönetim - merkezi yönetim arasında sağlıklı bir kalkınma modeli inşa etmemiz açısından müthiş bir dönüşüm yaşayabiliriz. Bize ait bir kent-soyluluk ve bize ait bir yüksek çevre şuuru geliştirmemiz bütün yanlış anlamaları düzeltecektir.
2.Bu amaçla hazırladığımız program ektedir. Bu konuda önderliğiniz talep edilecektir. Program ile ilgili görüşlerinize ihtiyacımız vardır. Ayrıca bu yıldan başlamak üzere iki büyük çevre ve şehir ödülü verilebilir. Bunlar Mimar Sinan ve rahmetli hocamız Turgut Cansever adına olabilir.
3. Sahte çevrecilik ve çarpık şehirleşme anlayışları ötesinde gerçek bir çevrecilik ve şehir bilinci meydana getirmek ve sivil toplumla paylaşma; bu konuda bir strateji ve zaman yönetimi kurgulama peşinde olmalıyız. Bu aynı zamanda şehir ve çevre dokusu bakımından bazı motifleri de yeniden irdeleme imkânı doğuracaktır. Üstadın ‘cami mihverli medeniyet’, ‘müdir fikir’ gibi kavramları ışığında AVM mihverli olmaya başlayan yeni kentsel gelişimin tarihsel dokuyu koruyarak yeniden irdelenmesi ve belki küçük dokunuşlarla yeniden ya da baştan ıslahı mümkündür. Bunda son zamanlarda yaptığınız bazı konuşmalar bize cesaret vermiştir. Özellikle Ankara ve İstanbul’da pıtırak gibi yükselen devasa yapılaşmaların insan ruhuna vereceği zararı ifade eden ve sahillerin yağması ile ilgili uyarılarınız bize ilham verdi. Bunda da basında ve kamuoyunda bir bilinç yanılsaması yaşandığını müşahede etmişsinizdir. Bu bakımdan bütüncül nitelikte kentsel ve tarihi doku ile çevre hassasiyeti konusunda derin bir strateji ve yeni bilgilendirme atmosferine ihtiyaç vardır.
Bir Şehircilik Çalıştayı’nda ele alınmasını önerdiğim konular başlıca şunlardır:
BİRİNCİ OTURUM:
Tarihî Dokunun Korunması ve Kent Karakterinin İhyası
-Tarih Boyunca Şehir ve Tarihi şehirlerin oluşumu ve gelişimi.
-Kent Karakterinde Tarihsel dokunun önemi ve Korunması.
Çalıştay: Tarihi dokunun korunması ve kent karakterinin ihyası bakımından örnek projeler ve bunların tartışılması.
-Örnekler: Roma, Isfahan, İstanbul, Ankara, Bursa, Konya, Kayseri, Ahlat, Kemaliye, Yesi, Aşkabat, Bahçesaray, Viyana, Budapeşte, Washington, Beypazarı, Sivas, Semerkant, Buhara, Bakü, Kazan, Hive, Gence, Üsküp, Saraybosna, Halep.
Sonuç bildirisinin hazırlanması:
Yeni proje tekliflerinin tartışılması
İKİNCİ OTURUM:
Kentsel Dönüşüm Planları ve Bunların Çevreye Uyumu
-Yatay ve Dikey Büyümenin Yeni Yeşil Alan Fırsatları ve Ekonomik Değerlemesi.
-Çevre Bilincinin Kentsoylu versiyonları ve Şehirleşmeye katkıları.
Çalıştay: Kentsel Dönüşüm Planları ve Bunların Çevreye Uyumu bakımından bazı projelerin değerlendirilmesi ve Olumlu katkıların devşirilmesi programları.
Sonuç bildirisinin hazırlanması
Yeni tekliflerin tartışılması
ÜÇÜNCÜ OTURUM:
Göç Olgusu ve Şehirleşme
-Türkiye’de iç göçün meydana getirdiği çarpık şehirleşme, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm yolları
-Büyükşehirlerin emisyon hacmi, yeni nüfus ve yapılaşma taleplerini karşılama biçimleri ve yöntem geliştirme
Çalıştay: Göç Olgusu Ve Şehirleşme ilişkilerinin bütün yönleriyle masaya yatırılması ve yerel yönetimlerle merkezi yönetim açısından gelecek kurgusu hazırlanması ve tedbirlerin tartışılması
Sonuç bildirisinin hazırlanması
Yerel yönetimler ve merkezi yönetim elemanlarının asgari müştereklerinin tespiti
DÖRDÜNCÜ OTURUM:
Şehir mütemmimlerinin çağdaş ihtiyaçlara göre yeni biçim ve muhteva analizi
-Meydanlar, Çarşılar-bedestenler, Külliyeler, saat kuleleri, heykeller, simgesel yapılar, şehir mobilyaları, eski ve yeni arteller, park ve bahçeler, vadiler, kaleler, limanlar, tarihsel doku, çevre kentler, banliyöler, ulaşım hatları, siteler, kavşak yapıları, geçitler vb.
-Eski şehirler, yeni şehirler; Tarihsel dokuya uyumlu çevresel entegrasyon; şehir mihverinin ihyası ve çevre kentler
-Günümüzde Kurulan kentler ve başkentler(örnek: Kazakistan ve Gürcistan)
Çalıştay: Şehir unsurlarının şehir ve çevre bilinciyle modern ihtiyaçlara cevap vermesi yanında kent karakterinin korunması ve geliştirilmesi, bu uğurda çalışan kurum ve bireylerin yönetişimsel bilişimi ve hemşehrilik duygularının yükseltilmesine paralel olarak kentte yaşayanların bu çalışmalara katılımı için alınması gereken tedbirlerin tartışılması
Örnek şehir mütemmimi çalışmaları: Meydan düzenlemeleri, çarşı düzenlemeleri vb.
Sonuç bildirisinin hazırlanması
Belediye başkanlarının gelecek kurguları, yeni projeleri ve bunlarla ilgili şehirci hasbıhalleri
KAPANIŞ OTURUMU:
4 OTURUM SONUNDA HAZIRLANAN SONUÇ BİLDİRİLERİNİN TARTIŞILMASI, DUAYENLERİN VE UZMANLARIN 5’ER DAKİKALIK DEĞERLENDİRMELERİ VE KONFERANS SONUÇ BİLDİRİSİNİN HAZIRLANMASI İÇİN KOMİSYON TEŞKİLİ
Bu çalıştayların dışında aşağıdaki konularda bur ufuk turu yapılmalı ve temel ilkeler belirlenmelidir.
Sayın Başbakan konuşmasında Mardin şehrinin kültür ve medeniyet(ler) muhafazasından bahsetmişti. Elbette ki Mardin dışında da şehirlerimiz ilgi beklemektedir. Onlar da aşağıda sıralanmıştır. Temel ilkelerin tespit edileceği ana başlıklar şunlardır:
Şehir ve Çevre Dersleri, Belediye Reisinin Ruh Planında Mimarisi, İslam ve Şehir, İslam ve Çevre, Ev’in Tarihi, Sokağın Tarihi, Şehir ve Yozlaşma, Kör ve Başkan, Toplu Konut Toplu Ölüm, AVM Merkezli Medeniyet versus Cami Merkezli Medeniyet, Cami ve Şehir, Sokak Lambası, Şehir Kültürü ve Hemşehrilik, Hergelen Meydanı, Hamamönü’nün Tarihi, Dikey ve Yatay, Artık Yapmanın Günahı, Kirlenme ve Temizlenme, Bir Damla Su, Şehir Ve Kirlilik, Çevreyi Tehdit Eden Unsurlar, Diploma ve Ehliyet, Yanlış Teknoloji, Sahte Çevrecilik, Aşırı Planlama, Mühendis ve Mimar, Toprak ve Su, Yer altı Barajları, Şehir ve Başkan, Kanun ve Şehir(Yasa ve Kent), Kentsel Dönüşüm Yalanı, Eski Şehir-Yeni Şehir, Çevre-kentler, Allah ve Çevre, Allah ve Şehir, Görüntü Kirliliği, Dil Kirliliği, Su Kirliliği, Hava Kirliliği, Gürültü Kirliliği, Çevre Eğitimi Ne Düzeyde, Şehircilik, Bisiklet ve Kent, Ağaç ve Kent, Aral ve Çağdaş Turancılık, Türkiye’de Flora ve Fauna, Ekosistemler ve Kaynaklar, Tarım ve Çevre, Küçük Güzeldir- Küçük Bahçe Kurma Sanatı, Köy envanteri, Fatih-Mimar Sinan, Suç ve Ceza, Sulak alanlar, Yaylalar, Şehir ve Çevre Hukuku, Kadı kararları, Fermanlar, Fetvalar, Kanunnameler, Kent Dokuları, Kentte Ağaçlandırma Nasıl Olmalıdır, Şehri ve çevreyi Kurtarmanın 99 yolu, Apartman ve toprak, Tarımda etkin sulamanın yolları, Sanayi kentleri-tarım kentleri- çevre kentleri, Tarih ve şehir serisi, Kudüs, İstanbul, Urfa, Bursa, Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Edirne, Kırım, Yesi, Petersburg, Mardin, Mekke, Medine, Berlin, Viyana, Taşkent, Tebriz, Bakü, Kars, Ankara, Kastamonu, Erzincan, Bingöl, Kahramanmaraş, Malatya, Elazığ, Uşak, İzmir, Bozcaada, Adana, Antalya, Kütahya, Eskişehir, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Trabzon, Samsun, Ordu, Tokat, Amasya, Çorum, Isparta, Yozgat, Eğin, Gaziantep, Adıyaman, Diyarbakır, Muş, Bitlis, Van, Tatvan, Ahlat, Balıkesir, Suçıktı-Dursunbey, Burdur, Muğla, Silifke, Brüksel, Strazburg, Almatı, Girne, Lefkoşa, Aşkabat, Leman gölü, Münih, Frankfurt, Çanakkale, Çankırı, Tarih ve Kent, Türkiye’de yaban hayatı, Gecekondu ve vadi, Hız ve güç travması, Şaşkın kent, Trafik keşmekeşi, Hızlı yaşam faydalı mı zararlı mı?, Şehir ve çevre düşmanı belediyecilik, Şehir ve çevre dostu belediyecilik, Mış gibi yapmak, Ötekileştirme ve kent, Eşitlik ve kent, Yer altı insanları, Saray ve hanedan, Kente adını verenler, Otoyol, Edebiyat ve çevre, Edebiyat ve şehir, Ortadoğu’da tarım, çevre ve şehir, Osmanlı şehirleri, İklim değişikliğinin çevre ve şehirlere etkisi, Kahvehaneler, Camiler, Kabirler, Sokaklar, Caddeler Meydanlar, Saat kuleleri, Kaldırımlar, Bedestenler, Kapalı çarşılar, Külliyeler, Medreseler, Avlular, Bahçeler, Bağlar, Balkonlar, Teraslar, Şehir kulüpleri.