Sultan II. Abdülhamid dönemi İslam âlimi, gezgin ve yazar. Doğum yeri Hindistan’ın Azamgarh bölgesidir. Memleketinde medrese hocalığı başta olmak üzere pek çok ilmi ve siyasi vazifede bulunmuştur. Ama en önemli hizmetlerinden biri Sultan II. Abdülhamid’in İslam birliği siyaseti doğrultusunda Hilafet merkezi olan İstanbul’a ziyaretidir.
Şibli Numani üniversite hocalığı yıllarında meşhur tarihçi Arnold Toynbee ile tanışır. Onunla fikir alış verişinde bulunur. 1891 yılında İstanbul’a gelir. Bu ziyaret sırasında Sultan II. Abdülhamid Hanı görür ve onun tarafından Mecidi Nişanı ile ödüllendirilir. Bu ödülün yegâne sebebi onun İslam birliği ve hilafet lehine yazdığı yazılardır. Payitahta ilişkin gözlemlerini Sultan 96 olan rüştiye sayısını 200’e çıkardı. Mülkiye ve Hukuk mekteplerinin ihtiyaçlarını bizzat Sultan karşılıyordu. Öğrencilerine yönelik yemek tertip etmişti. Programa güvenlik nedeniyle katılamamıştır. Ama veziri ile selam göndermiştir. Bu dönemde Şibli Numani İslam Kahramanları adlı eseri ile ilgili araştırmalar yapıyordu. Aynı seyahat içerisinde Plevne kahramanı Gazi Osman Paşa ile tanışmıştı. Görüştüklerinde Harbiye Nazırı olan Osman Paşa , Şibli Numani ile yanındaki tercüman sayesinde iletişim kurmuştu. Osman Paşa’nın elini öpmüştü. Bu ziyaretin sonunda Türkleri İslamın hizmetkarı olarak niteleyip kendimi onların ayakkabısının bağı olarak görmüyorum diyecek kadar ince düşünen bir insandır.
Şibli’ye verilen Mecidi Nişanı sonradan çalınmış veya kaybolmuştur. Ama o buradan güzel ayrılmıştır. Dilini ve örfünü bilmediği Türklere İslama hizmetleri nedeniyle saygı duymuştur. Güney Asya ve Hindistan Müslümanlarının bize sempati ile baktığı bilinmektedir. Çanakkale savaşında , İngiliz tarafında yer alan ama bizim taraftan ezan sesi geldiğinde Osmanlı ordusuna katılan Hintli askerler hepimizin aklındadır. Hilafeti kurtarmak için bizim buralara gönderilen yardımları hatırımızdan çıkarmayalım. Özetle Payitahtı , Padişahı ve kardeşlerini ziyarete gelen Müslüman bir alim olarak Şibli Numani’yi hayırlı bir kardeş olarak hatırlayacağız. Selam ve dua ile
Mustafa AK
Seydişehir AİHL Tarih Öğretmeni
mstfknyali@gmail.com