Geçen yıl olduğu gibi bu yılda Ramazana özel sahabe hayatı ile ilgili yazılarımız devam edecek. Allah Resulüne yoldaşlık etmiş bu güzide insanlardan hayatlarını Ramazan boyunca ele alacağız. Bu Ramazan da ise İslam tarihinde “Abadile” diye meşhur olan Abdullah isimli 4 sahabenin hayatlarını anlatacağız. Bu kişiler İslam toplumunda önde gelen sahabenin çocukları olup ilim, askerlik, idarecilik vb sahalarda yaptıkları olumlu ve olumsuz işlerle tarihte yerlerini almışlardır. Bunlardan Abdullah bin Zübeyir ile yazı dizimize başlıyoruz. Medine’de doğan ilk çocuk; Hicret sonrasında Yahudiler, Müslümanlara beddua ettiklerini bu vakitten sonra Müslümanların çocukları olmayacağını söylüyordu. O günlerde Hz. Peygamber’in baldızı Esma ve önde gelen sahabeden Zübeyir bin Avvam bir bebek bekliyorlardı. Oğulları Abdullah’ın doğması Medine İslam toplumunu oldukça sevindiren bir gelişme olmuştur. İslam tarihinde Medine’de doğan ilk Müslüman Abdullah bin Zübeyir olarak ifade edilmiştir. Allah Resulü ve Dört Halife ile geçen yıllar; Suriye ve Mısır bölgesinin fetihlerinde görev aldı. Hz. Osman’ın Mushafları çoğaltma heyetinde yer aldı. Bu yüzden Abdullah bin Zübeyir’i Kur’an Hadimi olarak nitelendirebiliriz. Cemel savaşında Hz. Ali’ye karşı savaşan ordunun komutanlarından biriydi. İsyandan Hilafete Abdullah bin Zübeyir; Emevi döneminde Yezidin saltanatına karşıydı ama açıkça cephe almadı. Bu nedenle Yezid tarafından Mekke’ye ordu gönderildi. Yezidin ölümü üzerine halifeliği ilan etti. Halifeliği döneminde Şii lider Muhtar ve Hariciler ile savaştı. Hicaz ve İslam dünyasının doğusunda ayrıca Irak’ta hüküm sürdü. Fakat Emeviler otoriteyi sağlayıp Abdülmelik bin Mervan döneminde Abdullah’a karşı harekete geçtiler. 5 bin kişilik bir ordu Abdullah’ın merkezi olan Mekke’ye girdi. Haccac bin Yusuf komutasındaki bu ordu ile Abdullah’ın ordusu arasındaki mücadeleyi Abdullah kaybetti. Haccac tarafından öldürüldü. Sonuç olarak; İnsanoğlu ilim ve siyaset arasında bazen siyaseti tercih etmek zorunda kalabiliyor. Tercihlerinin sonunda bir zaman doğumu müjdelen bir insan yine Müslümanların eliyle öldürebiliyor. Bu arada Kâbe bu saldırılar esnasında tahrip oluyor. Rabbim hayatın ve ölümün hayırlısını nasip etsin. Selam ve dua ile
Mustafa AK
Bozkır Anadolu İmam Hatip Lisesi Tarih Öğretmeni
mstfknyali@gmail.com